De week van de overwinningen!

Ik heb mijn week voor jullie weer samengevat. Het is een lang verhaal van een aantal pagina's, maar het is wel de moeite waard.

Verslag 24 februari
Vandaag is de verjaardag van Luuk. Dit hebben we gisterenavond al goed gevierd. Wij hebben voor hem verzwegen dat we geregeld hadden dat we de volgende dag geen stage hoefde te lopen. Hij was nog in de veronderstelling dat hij de volgende dag er vroeg uit moest. Hij was blij verrast. Ook kreeg hij van ons een Djambe (een afrikaanse trommel) in de ghanese kleuren. We hadden eigen gemaakte hapjes gemaakt. Tonijnsalade, eiersalade en toast van brood.Die avond hebben we heel goed gevierd met drank en spelletjes. Toelichting hoeft verder niet denk ik ;)
De maandag hebben we verder allemaal relaxed doorgebracht. Luuk had geregeld dat de buurvrouw twee soorten cake voor ons had gemaakt in plaats van taart. Dat is hier namelijk niet te krijgen. De planning was om ‘s avonds uit eten te gaan met z’n allen, maar er waren helaas weer een paar mensen niet lekker.

Verslag 25 februari
Het was dinsdag. Dus wel een gewone stagedag. Deze week stond ik op Surgical Ward. Dat is de chirurgische afdeling van het ziekenhuis. Micheal (onze taxichauffeur) stuurde ’s ochtends een smsje dat hij in Accra was, dus ons niet kon brengen. Wij zijn naar de taxiplaats in het dorp gegaan, omdat er twee mensen ziek thuisbleven, paste we precies in twee taxi’s.
Eenmaal op de afdeling aangekomen hebben we de overdracht bijgewoond van de nachtdienst. Dit wordt voorgelezen uit een boek. En telt ongeveer 2,5 a4tje. Het was heel moeilijk te volgen vanwege de uitspraak. Op zich praten ze goed engels, maar met een Afrikaans accent. Dus de medische woorden kon ik wel verstaan. Het was niet erg want na de overdracht gingen we nog eens langs de patiënten. Het was geen drukke dag. Op de vrouwenafdeling lagen 4 vrouwen en op de mannenafdeling ook maar 4. Terwijl er plek is voor 26 patiënten. Er lagen nog wel 3 vrouwen op de verloskundige afdeling, waarom ze daar lagen, begreep ik ook niet. Toen we dit rondje hadden gedaan, was het wachten op de arts. Er kwamen verschillende mannen het kantoor binnen, maar geen dokter. De verpleegkundigen deden ondertussen ook niets. Tegen half 10 kwam de dokter binnen. Hij leek erg jong en keek met zijn linkeroog in zijn rechterbroekzak. Hij kon je op geen enkele mogelijkheid recht aankijken. Allebei zijn ogen waren scheel.
De patiënten op de afdeling hadden voornamelijk wonden of waren net geopereerd. Deze werden door de dokter bekeken en daarna verbonden door de verpleegkundigen. De wondzorg is totaal niet te vergelijken met de wondzorg in Nederland. Ze hebben erg weinig materialen. Op hun manier gaat het zo hygiënisch mogelijk.
Ik zal even een beschrijving doen van de patiënten en de wonden die ik heb gezien vandaag. Allereerst was er een jonge vrouw met een baby die een beenwond had. Ze had eerder een operatie gehad voor een bovenbeenbreuk. Alleen de wond genas niet goed doordat zijn HIV had. Het was een hele diepe wond waar de verpleegkundige een hele vinger in kon stoppen. Ze drukten erg hard op het been om alle pus en viezigheid eruit te laten stromen. Ik zag de vreselijke pijn op het gezicht van de vrouw, maar desondanks gaf ze geen krimp. Nog geen klein kreuntje, helemaal niets. Hier in Ghana is het niet gebruikelijk om pijn aan te geven en je zwakte te tonen. De volgende patiënt was ook een jonge vrouw met een baby van nog geen 5 maanden. Ze lag opgenomen met verdenking borstkanker. Toen ze de borst van deze vrouw gingen onderzoeken was het voor mij allang duidelijk dat ze borstkanker had. Haar borst was een en al bult. Geen één stuk van haar borst was glad. Om de daadwerkelijke diagnose te stellen moest ze overgeplaatst worden naar een ander ziekenhuis, want in dit ziekenhuis kunnen ze geen mammografie maken. De baby lag ondertussen aan de andere borst te drinken. De patiënt daarnaast was een oudere vrouw met een halfzijdige verlamming die onlangs een borstoperatie heeft ondergaan. Ook waren er de klieren in de oksel weggehaald. Dit waren twee vreselijke wonden. Om de borstwond te beschrijven kan ik het beste zeggen dat de borst langs de rand is weggesneden en deze verder niet is dichtgehecht. Met andere woorden: de randen van de borst waren nog zichtbaar en vanbinnen was het één grote krater. De wond in de oksel was wel gehecht, maar was erg ontstoken en pijnlijk. Toen ze het verband van de wond af probeerden te halen, zat alles vast in de wonden. Wij moesten helpen om dit los te weken. In een gebruikte CocaCola fles zat ‘gedestilleerd’ water wat we er op moesten gieten zodat het wat los kon weken.
Toen ze alles hadden schoongemaakt ging er weer gewoon droog gaas op, zonder ontsmettingsmiddel of zalf. Wat dus zou betekenen dat het de volgende keer weer helemaal vastgekoekt zou zitten. Wij hebben hier een stokje voor gestoken en gezegd dat ze dit eerst nat moesten maken. Het liefste natuurlijk vetgaas, maar dit was niet aanwezig. Dus hebben we er een met jodium doordrenkt gaas opgelegd en dit vervolgens verbonden. Bij de mannen kan ik ook genoeg voorbeelden opnoemen, maar ik denk dat ik nu wel genoeg heb beschreven voor jullie idee en om het niet nog onsmakelijker te maken.
Nadat we alle wonden hadden verzorgd en er niets meer te doen was, zijn wij voor ons project wat cijfers proberen op te vragen. Dit was ook nog een heel gedoe. We werden, zoals altijd, van het kastje naar de muur gestuurd. Na een heleboel mensen gesproken te hebben, weten we wie we nu moeten hebben, maar zij was helaas te druk om ons te woord te staan. Daarom hebben we alvast maar wat interview vragen voorbereid voor de interview die we willen gaan afnemen voor ons project.
Na de stagedag zijn we richting het centrum van Kpandu gelopen. Hier hebben we voor het eerst Fanmilk gekocht. Dit was ons aangeraden door studenten die hier eerder zijn geweest. Het is een plaatselijk ijsje hier. Verpakt in plastic en het smaakt naar vanillemilkshake. Je koopt het wanneer het nog ijs is en dit smelt langzaam waardoor je een hoekje van het plastic af kan bijten en het zo op kan ‘drinken’. Ook hebben we eindelijk onze jurkjes opgehaald, die we hadden laten maken. Hij is heel mooi gemaakt. Maar persoonlijk vind ik hem iets te truttig. Ik heb hem wel nog laten vermaken. Maar voor Afrikaanse begrippen is hij nog sexy. Op de markt hebben we verder onze boodschappen nog gehaald voor die dag. Ik heb mijn lievelingseten gemaakt, nasi. Hij is natuurlijk niet zoals thuis, maar smaakte prima. Tijdens het boodschappen doen heb ik een soort optimel gevonden. Wel prijzig, maar heerlijk voor een keertje.

Verslag 26 februari
Vandaag hadden we een afspraak met de Chief en het watercomité in het community centre (buurthuis) van het dorp. Dit was heel vroeg, om 7uur ’s ochtends zaten we netjes aangekleed en wel op de Chief te wachten. Er was tegen de Ghanezen gezegd dat de afspraak om 6 uur was. Desondanks waren ze er pas na 7uur. Die mentaliteit begint te wennen moet ik zeggen. Wij hebben gelukkig het bestuur van het dorp kunnen overtuigen en ze zijn erg bereid mee te werken aan ons project. Ze hebben gevraagd of wij vrijdag weer hetzelfde willen vertellen tegen de rest van het bestuur. Dit doen wij uiteraard. Hoe meer mensen ervan weten, hoe beter. Zij hebben namelijk makkelijker contact met de rest van het dorp dan wij als blanken. Heb ik trouwens al verteld dat blanken mensen Yuvu´s (spreekt uit als Joevoe) worden genoemd? Voornamelijk door kleine kinderen worden wij zo genoemd. Vaak de kleinste peuters staan met open mond en klein vingertje naar ons te wijzen alsof wij goden zijn. Omdat ze waarschijnlijk nog nooit van hun leven een blanke hebben gezien. Er wordt ook vaak een liedje gezongen door kinderen met Yuvu erin, maar ik ben er nog niet achter hoe het precies gaat en wat het betekend. De rest van de dag hebben wij besteed aan ons project en lekker vertoefd in de zon.

Verslag 27 februari
Ook vandaag hebben we weer goed gewerkt aan het project. Gisteren is het projectplan nog opgestuurd naar onze docent van Avans. Hij komt 6 maart ook richting Ghana voor een week om alle projecten en stageplaatsen te bezoeken. Verder hebben we het Health Centre bezocht. De verpleegkundigen van deze ‘huisartsenpost’ in het dorp zijn ook onderdeel van ons project. Zij krijgen als eerste de bevolking die last heeft van watergerelateerde ziektes te zien en hebben een groot aandeel in de preventie van het drinken van vervuild drinkwater. Wij hebben hun gelukkig ook kunnen overtuigen en gevraagd of we een interview mogen afnemen. Hier waren ze erg enthousiast over en stelden gelijk voor om dit volgende week woensdag te doen. Ze zouden er voor zorgen dat alle verpleegkundigen die dag aanwezig zijn. Ook hebben we nog een bezoek gebracht aan Clear Vision. Dit is een plaatselijke fabriek in het dorp dat zakjes drinkwater maakt. We hebben daar een rondleiding gekregen. Om hun drinkwater te testen, maken ze vaak gebruik van laboratoriumtestjes die ze opsturen. Wij hebben gevraagd of wij verschillende testen die wij zelf willen doen met het rivierwater ook mogen opsturen. Ook zij waren enthousiast over het project en het interview.
Smiddags hebben we alle stoelen naar buiten gesleept en zijn weer bij gaan bruinen. De buurvrouw kwam voorbij lopen en begreep werkelijk niet wat wij aan het doen waren. Ze snapte niet dat wij bruin wilde worden en met dit warme weer in de zon gingen zitten. Ik ben tegen de avond nog even naar Hohoe gegaan met twee andere studenten voor boodschappen. Ik heb lekker tonijn, mayonaise, RedBull en Fanta ingeslagen voor mijzelf. Dit is namelijk erg moeilijk te krijgen. Ik zag een blikje bier in het schap staan waar gelijk mijn blik op viel. Het was een blikje bier uit Breda. Met zelfs de Bredase kerk erop afgebeeld. Ik heb hem meegenomen, maar ga hem uiteraard niet opdrinken. Ik vind dit doodzonde.

Verslag 28 februari
Om 7 uur hadden wij weer een afspraak met de Chief. Dit is hetzelfde verlopen als woensdag. Het was zelfs nog twee keer zo druk. Wij hebben afgesproken dat we vanaf volgende week twee keer per week interviews gaan afnemen met de bevolking. In totaal hebben we 140 mensen uitgenodigd. Eigenlijk heeft de Chief dat gedaan. Per dag twee rondes van 32 mensen. Het gaat dus echt de goede kant op met ons project. Echt niet verwacht dat het zo soepel zou verlopen.
Om 10 uur hadden we met Michael afgesproken. Vandaag wilde we gaan zwemmen in Ho. Wij hebben een resort uitgekozen met, volgens de reisgids, een uniek uitzicht over de stad. Niemand die wij hadden gesproken, was bekend met deze plek. Eenmaal aangekomen viel letterlijk mijn mond open. Het was een prachtig resort boven op een berg. Het zwembad gaf echt een heel erg mooi uitzicht. Wij waren helemaal overdonderd van de luxe. Maar konden niet wachten om het zwembad in te springen. Heel de dag was het zwembad voor ons alleen. Er waren namelijk geen andere gasten in het resort. Na heel veel waterpret begonnen we toch wel wat honger te krijgen. Van de menukaart begonnen wij allemaal te watertanden. Niemand wist wat hij moest kiezen. Uiteindelijk had ik voor een Clubsandwich gekozen die wij letterlijk naar binnen hebben geschransd. Zo snel hebben we nog nooit gegeten. Wij hebben ons totaal niet verveeld die dag. Heerlijk genoten van het uitzicht, het zwembad, de zon en de wind. Na het zwemmen hebben we nog gedoucht bij het zwembad. De douche stond tegen de reling van het uitzicht. Ik heb nog nooit zo mooi gedoucht.
Het avondeten was ook om te smullen. Ik heb een pizza besteld. Maar kon hem helaas niet helemaal op. Deze dag was zeker voor herhaling vatbaar. Op de terugweg naar huis was het natuurlijk al pikkedonker. Er wordt afgeraden om ’s avonds niet te reizen. Dit begrijp ik na deze rit wel. Er zijn auto’s die zonder licht rijden. Mensen die langs en op de weg lopen. Als je door een dorpje komt staan alle mensen buiten. Kinderen en ouderen door elkaar. Het heeft een angstaanjagende sfeer.

Verslag 1 maart
Vandaag heeft iedereen heerlijk uitgeslapen en kwamen we niet voor 10 uur ons bed uit. Na een uitgebreid ontbijt hebben we lekker geluierd. Om half 2 was het de bedoeling dat wij naar de begrafenis van de Chief van Agbome gingen. Dat is een dorpje naast Golokuati. Het bleek dat wij verkeerd zijn ingelicht. Het was niet de begrafenis van de chief. Dit was al een jaar geleden. Maar sinds die begrafenis is er nog geen nieuwe Chief aangewezen en daardoor mogen er ook geen begrafenissen plaatsvinden. Inmiddels is er een nieuwe Chief en worden alle 40 begrafenissen alsnog gevierd. Één begrafenis is hier al een heel groot feest met veel muziek en dans, kan je nagaan wat 40 herdenkingen tegelijk teweegbrengen. Het is moeilijk te beschrijven wat ik gezien heb. Heel veel mensen bij elkaar die allemaal netjes gekleed zijn en dansen. De familieleden van overleden mensen dragen kleding met rood en zwart. Rood is de kleur van de rouw. Om half twee zou de ceremonie beginnen. Wij zaten allemaal netjes op stoeltjes te wachten. Ondertussen waren er veel drumbands en optochten, maar om half 4 was het nog niet begonnen. Ook al werden wij constant aangesproken en werden we meerdere malen welkom geheten, toch voelde wij ons niet helemaal welkom. Zelfs de jongens, die erg van het cultuur snuiven zijn hadden het wel gezien. We zijn daarom maar richting huis gelopen met de hoop dat wij ondertussen een busje langs de weg konden aanhouden. Gelukkig kwam er een leeg busje ons tegemoet en die was bereid ons thuis te brengen. De bevolking begreep niet dat wij al weggingen, omdat het volgens hun elk moment kon beginnen. Maar dat riepen ze al twee uur. De chauffeur van het busje hebben we gelijk gevraagd of hij ons morgen wil wegbrengen. Dan willen we namelijk de hoogste berg van Ghana beklimmen. Die avond thuis hebben we een echte meidenavond gehouden. De jongens waren naar het dorp om een plaatselijk biertje te drinken en kwamen zelfs niet thuis voor het eten. Met alle meiden hebben we een filmpje gekeken op de bank en zijn op tijd naar bed gegaan.

Verslag 2 maart
Vandaag heb ik echt mijzelf overwonnen. Zoals ik al vertelde waren we van plan om de hoogste berg te gaan beklimmen. Dit is Mount Afadjato en is 855meter hoog. De chauffeur van gisteren was zelfs te vroeg. Met een volgepakte rugzak met bikini, handdoek, water en fotocamera zijn we de berg gaan beklimmen. Bij de berg zijn ook watervallen en de planning was om op de weg naar beneden even te zwemmen bij een waterval, vandaar die bikini. Wij hadden verwacht dat we ongeveer hetzelfde zouden moeten lopen als naar de watervallen van Wli, maar dan langer. Er was verteld dat het 3 uur lopen was. Bij de berg bleek dat wij ons sterk hadden verkeken. Het was echt klimmen, letterlijk klimmen. Geen één weg was recht. Alleen maar rotsen en supersteil omhoog.
Ik wil echt niet overdrijven, maar ik dacht echt een paar keer dat ik flauw ging vallen. Het heeft mij echt bloed, heel heel veel zweet en zelfs een paar keer tranen gekost. Ik heb zo vaak moeten stoppen om op adem te komen, omdat ik tegen het hyperventileren aanzat. Ik zag het niet meer zitten om naar boven te gaan. Tot drie keer toe hebben mijn lieve studenten mij weten te motiveren en omgepraat om toch nog verder te gaan. Gelukkig was ik niet de enige die het zo moeilijk had en hadden we echt veel steun aan elkaar. Er liep een gids voor de groep die de weg wees en een gids achter ons om te begeleiden. Deze gids heeft driekwart van de berg mijn tas gedragen en ons regelmatig een hand moeten geven om ons omhoog te trekken. Na ruim een uur klimmen en klauteren hadden we de top bereikt. Wij waren om half 8 vertrokken dus iets over half 9 stonden we al bovenaan. Het uitzicht was fenomenaal. Ondanks de dikke mist konden we nog wel de andere bergen zien liggen. Er is één berg die hoger ligt, maar dit ligt in Togo. De gidsen hadden haast en na een half uur bijkomen en foto’s maken moesten we toch echt weer dezelfde weg naar beneden. Omhoog vond ik al doodeng. Maar naar beneden was nog enger. Je moet zo goed kijken waar je je voeten neerzet en uitkijken dat je niet uitglijdt. In principe zijn we nog meer op handen en voeten naar beneden gegaan dan ‘lopend’. Ik ben vijf keer vol op mijn kont gevallen, maar dat is gelukkig nog niet zo’n ramp, er zit toch genoeg vet. Een medestudent heeft wel een hele lelijke val gemaakt. Zij dacht een bocht af te snijden, maar dat liep verkeerd af. Zij maakte een hele lelijke val en al rollend kwam ze tegen een medestudente tot stilstand. Ze mag van geluk spreken en heeft er alleen heel veel schaafwonden aan haar benen overgehouden en een kapotte camera. Na een trillend lichaam van de angst en de adrenaline kwamen we beneden aan. Daar was een splitsing naar de watervallen Tagbo. Omdat we wel toe waren aan ontspanning en een frisse duik hebben we toch wel besloten om de tocht van drie kwartier naar de watervallen te maken. Zonder gidsen, want die hadden geen zin om op ons te wachten terwijl wij aan het zwemmen waren. Deze tocht was nauwelijks klimmen en je liep in de schaduw door een prachtig regenwoud. Echt schitterend. Van die hele grote hoge bomen, palmbomen, vlinders, termieten, van alles kwam je onderweg tegen. Ook moesten we een paar keer de rivier oversteken op gammele bruggetjes. Na inderdaad drie kwartier lopen kwamen we aan bij de waterval. Daar stond een bord dat het verboden was om te zwemmen. Heel eigenwijs hebben wij toch een duik genomen. Ik denk namelijk dat het verboden was voor Ghanezen om te zwemmen, omdat er best wel een stroming stond en het snel diep werd. Na een uurtje hebben we besloten terug te lopen en naar huis te gaan. Allemaal helemaal uitgeput zaten we in de taxi. Eenmaal thuis hebben we geluncht en zijn we een middagdutje gaan doen. Het avondeten bestond uit kliekjes van de afgelopen week. Ik voelde mij niet helemaal lekker en had wat last van mijn buik. Ik heb daarom maar gekozen voor mijn eigengemaakte tonijnsalade in plaats van de gekruide rijst.

Sorry, het is weer een erg lang verslag geworden. Ik hoop dat jullie weer hebben genoten.
Komende week wordt erg druk met stage en het project. Wat de plannen voor aankomend weekend zijn, weten we nog niet. Maar we hebben nog genoeg op ons lijstje staan.

Hele dikke knuffel van mij!